در خودروهای احتراق داخلی، احتراق کامل و بی‌نقص مهم‌ترین اصل است. این احتراق از ترکیب دقیق و متناسب هوا و سوخت حاصل می‌شود و باید در شرایط مختلف با دور موتور بالا و پایین ادامه داشته باشد. توقف احتراق باعث خاموش شدن موتور و خودرو خواهد شد. بنابراین، عوامل مهم احتراق باید همواره و در هر شرایط تأمین شوند. در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری، برخی اجزای ثابت و تعدادی اجزای اختصاصی برای این فرایند وجود دارد. برای مثال، ساسات در خودروهای کاربراتوری وظیفه تنظیم فشار هوا و میزا گاز ترکیبی با سوخت را برعهده دارد. استپر موتور، سنسور دریچه گاز، سنسور دمای آب و سنسور دور موتور نیز در خودروهای انژکتوری جایگزین ساسات می‌شوند.
امروز قصد داریم به وظایف استپر موتور به عنوان یکی از قطعات اختصاصی خودروهای انژکتوری بپردازیم. استپر در سیستم سوخت‌رسانی یا تنظیم احتراق موتور این خودروها نقش دارد.
استپر موتور چیست؟
گفتیم که برای دریافت بهترین عملکرد از موتورهای احتراق داخلی، باید شرایط احتراق بهینه‌ای فراهم کرد. انژکتورها یکی از اجزای مهم برای ایجاد این شرایط هستند. اما برای بهبود عملکرد موتور، اجزای دیگری نیز در سیستم‌های انژکتوری مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از این اجزا، استپر است که نقش مهمی در عملکرد بهینه موتور ایفا می‌کند.
استپر وظیفه تنظیم میزان هوای ورودی به دریچه گاز در دور آرام موتور را بر عهده دارد. در این حالت، پای راننده روی پدال گاز قرار ندارد و دریچه گاز باید باز بماند تا هوای مورد نیاز برای احتراق تامین شود. استپر موتور با دریافت سیگنال از ECU، میزان باز بودن دریچه گاز را تنظیم می‌کند و از خاموش شدن موتور در دور آرام جلوگیری می‌کند.
وظایف استپر موتور
.jpg)
استپر موتور که یکی از انواع سنسور خودرو است، مانند تمام دیگر سنسورها وظیفه دارد که با انتقال اطلاعات مهم به ECU عملکرد خودرو و موتور آن را در شرایط خاص که با آن مرتبط است کنترل کند. هریک از سنسورها وظیفه کنترل و بررسی یک محرک را دارند. به‌این ترتیب وظایف استپر را می‌توان موارد زیر دانست:
• روشن نگه داشتن موتور در دور آرام
• تنظیم ژیگلور یا دریچه منیفولد گاز هنگام اضافه شدن بار کمپرسور کولر خودرو بر موتور
• کمک به استارت خوردن موتور در زمانی که سرد است
• ایجاد توازن میان دور موتور و گشتاور
• روشن نگه داشتن موتور پشت چراغ قرمز، هنگام تعویض دنده و در ترافیک شدید
بنابراین باید گفت به طور کلی استپر موظف به تنظیم زاویه ژوگولار منیفولد گاز در شرایط مختلف به منظور تامین هوای مورد نیاز موتور است. این فعالیت به عملکرد بهینه موتور کمک می‌کند.
اجزای تشکیل دهنده استپر
استپر موتور از اجزای مختلفی تشکیل شده است که به کمک آن‌ها وظیفه خود را انجام می‌دهد. اجزای تشکیل دهنده استپر عبارتند از:
• بوش جدا کننده: این قطعه برای جدا کردن موتور الکتریکی از کلاهک استپر استفاده می‌شود.
• موتور الکتریکی: این قطعه با دریافت سیگنال از ECU، میزان باز بودن دریچه گاز را تنظیم می‌کند.
• فنر نگهدارنده: این قطعه برای باز نگه داشتن کلاهک استپر در حالت عادی استفاده می‌شود.
• شفت: این قطعه برای اتصال موتور الکتریکی به کلاهک استپر استفاده می‌شود.
• کلاهک: این قطعه برای تنظیم میزان باز بودن دریچه گاز استفاده می‌شود.
استپر معمولاً در خودروهایی که دریچه گاز آن‌ها مکانیکی یا سیمی است کاربرد دارد. در خودروهایی که به گیربکس اتوماتیک مجهز هستند، وظایف استپر به یک موتور الکتریکی با نام موتور تنظیم دریچه گاز سپرده می‌شود.jpg)
نحوه عملکرد استپر
کلاهک یا همان بخش شمع مانند استپر موتور قادر به رفت و برگشت ۸ میلیمتری است. فنر جدا کننده پشت این بخش قرار می‌گیرد. در زمان‌هایی که ECU دستوری به استپر ارسال نمی‌کند این فنر کاملا باز است و کلاهک را نیز باز نگه می‌دارد. باز یا بسته بودن فنر نیز به وسیله موتور الکتریکی که دستورهای ارسالی از ECU را پایش کرده و به عملکردی مکانیکی تبدیل می‌کند تنظیم می‌شود. هنگامی که ECU دستوری به استپر ارسال می‌کند، موتور الکتریکی شروع به کار می‌کند و فنر جدا کننده را می‌کشد. این کار باعث می‌شود که کلاهک به سمت داخل حرکت کند و دریچه گاز کمی باز شود. با باز شدن دریچه گاز، هوای بیشتری وارد موتور می‌شود و دور موتور افزایش می‌یابد.
علائم خرابی استپر موتور
استپر معمولا در کنار دریچه گاز قرار دارد و می‌توان آن را در مواقع لازم است تا از صحت عملکرد اطمینان یافت. از علائم خرابی استپر موتور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بالارفتن دور موتور بلافاصله پس از روشن شدن خودرو
• خاموش‌شدن موتور هنگامی که فشاری روی پدال گاز نیست
• کاهش دور موتور در بارهای اضافی نظیر روشن‌بودن کولر
• پایدار نبودن دور موتور هنگام درجا کارکردن خودرو
• گاز خوردن بی‌دلیل خودرو پس از روشن‌شدن خودرو
• بالارفتن دور موتور همراه افزایش دمای موتور
به طور کلی استپر در بین قطعاتی قرار دارد که به دلیل اهمیت بالای فعالیتش باید در سرویس‌های دوره‌ای مورد بررسی قرار بگیرد.
عوامل خرابی استپر موتور
.jpg)
شرح وظایف استپر خود دلیل محکمی بر اهمیت این قطعه است. همین اهمیت باعث می‌شود تا نسبت به عوامل خرابی آن دقیق باشیم و تاحد امکان از خراب شدنش پیشگیری کنیم. از عوامل خرابی استپر موتور را می‌توان موارد زیر دانست:
• خاموش کردن خودرو در دور پایین موتور
• کثیف شدن قطعه و بی‌توجهی به این مهم
• فرسودگی و پایان عمر مفیدش
• وارد آمدن ضربه و شکستن آن
• خورده شدن محل نصب این قطعه
دقت کنید که خرابی استپر موتور می‌تواند مشکلات جدی و حتی خطرناکی را برای خودرو ایجاد کند. تصور کنید هنگام تعویض دنده در سرعت بالا، دریچه گاز به طور ناگهانی بسته شود. در این صورت، موتور خاموش شده و ترمزها نیز ضعیف می‌شوند. این امر می‌تواند منجر به تصادف و آسیب‌های جدی شود.
از دیگر مشکلات خرابی استپر، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی خودرو است. در صورت خرابی این قطعه، میزان هوای ورودی به دریچه گاز به درستی تنظیم نمی‌شود. این امر می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت و آلایندگی خودرو شود.
نحوه تعمیر استپر موتور
.jpg)
تعمیر استپر موتور کار پیچیده‌ای نیست و می‌توان آن را به صورت دستی انجام داد. با این حال، قبل از شروع تعمیر، لازم است که علائم خرابی استپر موتور را به درستی تشخیص دهید. اگر علائم خرابی استپر را مشاهده کردید، می‌توانید مراحل زیر را برای تعمیر آن دنبال کنید:
۱-استپر را از خودرو جدا کنید. برای این کار، ابتدا باید سیم‌های برق متصل به استپر موتور را جدا کنید. سپس، پیچ‌های نگهدارنده استپر موتور را باز کرده و آن را از خودرو جدا کنید.
۲-استپر را تمیز کنید. با استفاده از یک برس نرم و مقداری اسپری تمیزکننده، استپر را تمیز کنید. توجه داشته باشید که از مواد شوینده قوی استفاده نکنید، زیرا ممکن است به قطعه آسیب برساند.
۳-استپر را تست کنید. با استفاده از یک مولتی‌متر، استپر را تست کنید. اگر استپر سالم باشد، مقاومت آن بین ۵۰ تا ۱۰۰ اهم خواهد بود.
۴-استپر را دوباره نصب کنید. استپر موتور را به صورت معکوس از خودرو جدا کنید. سیم‌های برق را به استپر وصل کرده و پیچ‌های نگهدارنده را ببندید.
اگر پس از انجام مراحل فوق، علائم خرابی استپر موتور برطرف نشد، ممکن است قطعه خراب شده باشد. در این صورت، باید آن را تعویض کنید.
نتیجه‌گیری
استپر موتور یک قطعه مهم و ضروری در خودروهای انژکتوری است. خرابی این قطعه می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی از جمله خاموش شدن موتور، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی شود. بنابراین لازم است که به سلامت این قطعه توجه ویژه‌ای شود. برای خرید استپر موتور و کلیه لوازم جانبی خودرو از فروشگاه لوازم یدکی مکانیکا یدک دیدن نمایید.
0 نظرات